Úthvíld ríkisstjórn? Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar 30. apríl 2024 13:31 Eftir að Katrín Jakobsdóttir steig úr stóli forsætisráðherra hefur taktur ríkisstjórnarinnar snögglega breyst. Ríkisstjórnarsamstarf sem einkennst hefur af því að ekki hefur verið hægt að taka ákvarðanir hefur nú vaknað til lífsins undir forystu Bjarna Benediktssonar. Í ljós kemur að þessi ríkisstjórn er hættuminni rænulaus en eftir að hún komst til meðvitundar. Á nokkrum dögum hefur þrennt gerst: 1. Auðlindir í fjörðum landsins afhentar fyrirtækjum Glænýr matvælaráðherra Vinstri grænna hóf leika á því að flytja frumvarp um að afhenda fiskeldisfyrirtækjum auðlindir í fjörðum landsins til frambúðar. Þetta er sögulega vond byrjun hjá nýjum ráðherra. Hún bendir núna á embættismenn sína og segir að frá þeim hafi þessi vonlausa hugmynd komið. Það er hæpið enda er þessi útfærsla á skjön við aðra lagasetningu um nýtingarrétt á auðlindum. Núgildandi lög um fiskeldi hafa veitt tímabundin leyfi til fyrirtækja. Í orkulögum er talað um tímabundin leyfi. Í lögum um rannsóknir og nýtingu auðlinda í jörðu eru veitt tímabundin leyfi. Og í frumvarpi ríkisstjórnarinnar um hálendisþjóðgarð var talað um að tímabinda atvinnuleyfi í náttúruauðlind hálendisins. Á þessari reglu er ein stór undantekning. Útgerðirnar hafa fengið ótímabundinn rétt varðandi fiskinn í sjónum. Og um það snýst þetta mál: Vilji ríkisstjórnarinnar stendur til að gefa fiskeldisfyrirtækjum varanlegan rétt yfir auðlindunum í fjörðum landsins. Flokkarnir hafa allt þeirra samstarf varið óbreytt ástand hvað sjávarútveginn varðar og núna er ætlunin að bæta fiskeldinu undir sama hatt. 2. Lögleg verðsamráð Sami matvælaráðherra hefur líka varið þá ákvörðun að taka samkeppnislög úr sambandi í skjóli nætur hvað varðar búvörur. Hagsmunir neytenda af samkeppni viku þar snarlega fyrir hagsmunum Kaupfélags Skagfirðinga. Og ráðherrann gerir reyndar betur: Hún segir ekkert tilefni til að kanna hvers vegna þetta frumvarp úr hennar eigin ráðuneyti gjörbreyttist og varð að allt öðru máli en ætlun stóð til í upphafi. Hún ver lagasetninguna þrátt fyrir að hvergi sé gengið jafn langt í að skapa möguleika á einokun. 3. Armslengdinni slátrað Þriðja atriðið er að nýr fjármálaráðherra hefur kynnt frumvarp um að ráðherra annist núna sölu á Íslandsbanka. Í kjölfar klúðursins við síðasta hluta sölu bankans sendi ríkisstjórnin út sérstaka fréttatilkynningu um að Bankasýslan yrði lögð niður. Fyrir vikið er enginn opinber aðili sem getur annast söluna. Bankasýslan nýtur augljóslega ekki trausts ríkisstjórnarinnar til að selja en nýtt sölufyrirkomulag hefur ekki verið undirbúið. Stjórnin er of sundruð til þess að standa við loforðið um að koma á fót nýju faglegu fyrirkomulagi fyrir sölu bankans. Niðurstaðan virðist þess vegna vera sú að það sé best að Framsóknarflokkurinn sjái um þessa tugmilljarða sölu. Engin armslengd heldur sjálfur armur ráðherrans. Skildi nokkur manneskja gagnrýni eftirlitsaðila á þann hátt að vænlegast væri fyrir hagsmuni almennings að láta formann Framsóknar annast söluna á þessari eign almennings? Ríkisstjórn með forsætisráðherra í fararbroddi nýtur ekki trausts hjá landsmönnum til að annast söluna sjálf. Vandinn er staða ríkisfjármála á vakt ríkisstjórnarinnar. Ríkisstjórnin glímir við afleiðingar þess að reka ríkissjóð í mínus sama hvernig árar. Lántökur ríkisins eru dýrar og fjármunir af sölunni eru ríkissjóði því mikilvægir. En það verður að tryggja trúverðuga umgjörð um söluna. Markmiðið er að fá gott verð fyrir bankann og ekki síður að staðið sé að sölunni þannig að ekki þurfi að fara í margra mánaða úttektir á vinnubrögðum í kjölfarið. Það er mikið almannahagsmunamál að hér verði vandað til verka og að salan verði ekki menguð af hagsmunaárekstrum eins og sú síðasta. Almannahagsmunir umfram sérhagsmuni Ríkisstjórnin virðist nú vera vöknuð af sjö ára löngum blundi. Í ljós kemur að hún er betri sofandi en vakandi. Eitt stærsta verkefni stjórnmálanna er að verja almannahagsmuni fyrir ágangi sérhagsmunaafla. Að gæta þess að sérhagsmunirnir séu ekki sterkari en almannahagsmunirnir. Þar hefur ríkisstjórnin snúið hlutverki sínu á haus og gefið hraustlega í undanfarna daga. Þess vegna er svo mikið almannahagsmunamál að ríkisstjórnin fái gott frí frá frekari störfum. Höfundur er þingmaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Viðreisn Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Sjá meira
Eftir að Katrín Jakobsdóttir steig úr stóli forsætisráðherra hefur taktur ríkisstjórnarinnar snögglega breyst. Ríkisstjórnarsamstarf sem einkennst hefur af því að ekki hefur verið hægt að taka ákvarðanir hefur nú vaknað til lífsins undir forystu Bjarna Benediktssonar. Í ljós kemur að þessi ríkisstjórn er hættuminni rænulaus en eftir að hún komst til meðvitundar. Á nokkrum dögum hefur þrennt gerst: 1. Auðlindir í fjörðum landsins afhentar fyrirtækjum Glænýr matvælaráðherra Vinstri grænna hóf leika á því að flytja frumvarp um að afhenda fiskeldisfyrirtækjum auðlindir í fjörðum landsins til frambúðar. Þetta er sögulega vond byrjun hjá nýjum ráðherra. Hún bendir núna á embættismenn sína og segir að frá þeim hafi þessi vonlausa hugmynd komið. Það er hæpið enda er þessi útfærsla á skjön við aðra lagasetningu um nýtingarrétt á auðlindum. Núgildandi lög um fiskeldi hafa veitt tímabundin leyfi til fyrirtækja. Í orkulögum er talað um tímabundin leyfi. Í lögum um rannsóknir og nýtingu auðlinda í jörðu eru veitt tímabundin leyfi. Og í frumvarpi ríkisstjórnarinnar um hálendisþjóðgarð var talað um að tímabinda atvinnuleyfi í náttúruauðlind hálendisins. Á þessari reglu er ein stór undantekning. Útgerðirnar hafa fengið ótímabundinn rétt varðandi fiskinn í sjónum. Og um það snýst þetta mál: Vilji ríkisstjórnarinnar stendur til að gefa fiskeldisfyrirtækjum varanlegan rétt yfir auðlindunum í fjörðum landsins. Flokkarnir hafa allt þeirra samstarf varið óbreytt ástand hvað sjávarútveginn varðar og núna er ætlunin að bæta fiskeldinu undir sama hatt. 2. Lögleg verðsamráð Sami matvælaráðherra hefur líka varið þá ákvörðun að taka samkeppnislög úr sambandi í skjóli nætur hvað varðar búvörur. Hagsmunir neytenda af samkeppni viku þar snarlega fyrir hagsmunum Kaupfélags Skagfirðinga. Og ráðherrann gerir reyndar betur: Hún segir ekkert tilefni til að kanna hvers vegna þetta frumvarp úr hennar eigin ráðuneyti gjörbreyttist og varð að allt öðru máli en ætlun stóð til í upphafi. Hún ver lagasetninguna þrátt fyrir að hvergi sé gengið jafn langt í að skapa möguleika á einokun. 3. Armslengdinni slátrað Þriðja atriðið er að nýr fjármálaráðherra hefur kynnt frumvarp um að ráðherra annist núna sölu á Íslandsbanka. Í kjölfar klúðursins við síðasta hluta sölu bankans sendi ríkisstjórnin út sérstaka fréttatilkynningu um að Bankasýslan yrði lögð niður. Fyrir vikið er enginn opinber aðili sem getur annast söluna. Bankasýslan nýtur augljóslega ekki trausts ríkisstjórnarinnar til að selja en nýtt sölufyrirkomulag hefur ekki verið undirbúið. Stjórnin er of sundruð til þess að standa við loforðið um að koma á fót nýju faglegu fyrirkomulagi fyrir sölu bankans. Niðurstaðan virðist þess vegna vera sú að það sé best að Framsóknarflokkurinn sjái um þessa tugmilljarða sölu. Engin armslengd heldur sjálfur armur ráðherrans. Skildi nokkur manneskja gagnrýni eftirlitsaðila á þann hátt að vænlegast væri fyrir hagsmuni almennings að láta formann Framsóknar annast söluna á þessari eign almennings? Ríkisstjórn með forsætisráðherra í fararbroddi nýtur ekki trausts hjá landsmönnum til að annast söluna sjálf. Vandinn er staða ríkisfjármála á vakt ríkisstjórnarinnar. Ríkisstjórnin glímir við afleiðingar þess að reka ríkissjóð í mínus sama hvernig árar. Lántökur ríkisins eru dýrar og fjármunir af sölunni eru ríkissjóði því mikilvægir. En það verður að tryggja trúverðuga umgjörð um söluna. Markmiðið er að fá gott verð fyrir bankann og ekki síður að staðið sé að sölunni þannig að ekki þurfi að fara í margra mánaða úttektir á vinnubrögðum í kjölfarið. Það er mikið almannahagsmunamál að hér verði vandað til verka og að salan verði ekki menguð af hagsmunaárekstrum eins og sú síðasta. Almannahagsmunir umfram sérhagsmuni Ríkisstjórnin virðist nú vera vöknuð af sjö ára löngum blundi. Í ljós kemur að hún er betri sofandi en vakandi. Eitt stærsta verkefni stjórnmálanna er að verja almannahagsmuni fyrir ágangi sérhagsmunaafla. Að gæta þess að sérhagsmunirnir séu ekki sterkari en almannahagsmunirnir. Þar hefur ríkisstjórnin snúið hlutverki sínu á haus og gefið hraustlega í undanfarna daga. Þess vegna er svo mikið almannahagsmunamál að ríkisstjórnin fái gott frí frá frekari störfum. Höfundur er þingmaður Viðreisnar.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun